Legionella – niewidoczne zagrożenie w instalacji CWU
Legionella pneumophila to bakteria, która w ostatnich latach stała się jednym z największych wyzwań dla administratorów budynków użyteczności publicznej i zarządców nieruchomości. Wywołuje ona legionellozę – groźne zapalenie płuc, które w skrajnych przypadkach może prowadzić do śmierci.
Bakteria ta znajduje idealne warunki do rozwoju w wewnętrznych instalacjach wody ciepłej (CWU), szczególnie tam, gdzie woda stagnuje lub ma temperaturę w przedziale 20-45°C. Dla zarządcy obiektu monitoring Legionelli to nie tylko dobra praktyka, ale przede wszystkim obowiązek prawny.
Kogo dotyczy obowiązek prawny badania wody na obecność Legionelli?
Kwestię monitoringu reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Zgodnie z jego zapisami, regularne badania w kierunku Legionella spp. są obligatoryjne w budynkach zamieszkania zbiorowego oraz w budynkach użyteczności publicznej, w których woda jest dostarczana do spożycia.
W praktyce obowiązek ten spoczywa na administratorach i właścicielach takich obiektów jak:
- Placówki medyczne: Szpitale, przychodnie, sanatoria, domy opieki (szczególnie narażone są osoby o obniżonej odporności).
- Obiekty hotelarskie i noclegowe: Hotele, pensjonaty, motele, hostele.
- Obiekty zamieszkania zbiorowego: Akademiki, internaty, domy studenckie.
- Obiekty sportowe i rekreacyjne: Baseny, SPA, siłownie (szczególnie w obrębie natrysków).
- Budynki wielorodzinne (bloki): Chociaż przepisy bywają różnie interpretowane, zarządcy wspólnot i spółdzielni coraz częściej decydują się na prewencyjny monitoring, by chronić mieszkańców i uniknąć odpowiedzialności prawnej.
Legionella – punkty ryzyka w instalacji
Bakteria ta kocha specyficzne warunki. Największe ryzyko jej namnożenia występuje w:
- Optymalnej temperaturze: Najszybciej namnaża się w zakresie 20-45°C. Utrzymanie temperatury CWU powyżej 55°C znacząco hamuje jej rozwój.
- Stagnacji wody: Miejsca takie jak rzadko używane pokoje hotelowe, “ślepe” odnogi rurociągów czy puste mieszkania to idealne inkubatory.
- Obecności biofilmu i osadów: Kamień kotłowy, rdza i osady organiczne stanowią “schronienie” i pożywkę dla bakterii.
Zagrożenie dla człowieka pojawia się w momencie wdychania aerozolu wodnego (np. podczas brania prysznica), w którym znajdują się pałeczki bakterii.
Jakie są wymagania prawne? (Częstotliwość i normy)
Zgodnie z rozporządzeniem, normy i częstotliwość badań zależą od typu obiektu:
- Hotele, akademiki, obiekty rekreacyjne: Badanie należy przeprowadzać co najmniej 1 raz w roku. Dopuszczalna wartość to < 100 jtk (jednostek tworzących kolonie) w 100 ml wody.
- Podmioty lecznicze (szpitale): W obiektach, gdzie przebywają pacjenci o obniżonej odporności, monitoring jest bardziej rygorystyczny – badanie należy wykonywać co najmniej 2 razy w roku. Dopuszczalna wartość to < 50 jtk w 100 ml wody.
Co zrobić, gdy wyniki badania Legionelli przekraczają normy?
Otrzymanie wyniku przekraczającego dopuszczalne normy wymaga od administratora podjęcia natychmiastowych działań korygujących. Najczęściej stosuje się:
- Dezynfekcję termiczną (przegrzew): Polega na podniesieniu temperatury wody w instalacji do minimum 70°C i utrzymaniu jej przez określony czas, a następnie spuszczeniu wody we wszystkich punktach czerpalnych.
- Dezynfekcję chemiczną: (np. chlorowanie) stosowaną, gdy metoda termiczna jest nieskuteczna lub niemożliwa do przeprowadzenia.
Po przeprowadzeniu dezynfekcji absolutnie konieczne jest wykonanie ponownego badania kontrolnego, aby potwierdzić skuteczność działań naprawczych.
Dlaczego akredytowany pobór próbki to nie formalność?
Wykonaj akredytowane badanie
Badanie na Legionellę jest specyficzne. Zwykłe pobranie wody do butelki jest niewystarczające i może zafałszować wynik. Aquanet Laboratorium posiada akredytację nie tylko na samo badanie, ale również na pobór próbek.
Nasi wykwalifikowani próbobiorcy stosują ścisłe procedury, używają sterylnych pojemników ze środkami neutralizującymi i zapewniają odpowiednie warunki transportu (niską temperaturę). Tylko akredytowany pobór gwarantuje, że wynik badania jest wiarygodny i ważny prawnie, co jest kluczowe w przypadku ewentualnej kontroli Sanepidu.
Zarządzasz nieruchomością? Nie ryzykuj zdrowia mieszkańców i konsekwencji prawnych. Zleć nam kompleksowy monitoring Legionelli – od akredytowanego poboru po wiarygodny raport. Skontaktuj się z Aquanet Laboratorium i zapewnij bezpieczeństwo swojego obiektu.
